Breda

Donderdagavond sprak een recordaantal van 22 inwoners en organisaties de raad toe over de plannen van wethouder Boaz Adank (VVD) voor de verplichte tegenprestatie voor mensen in de bijstand. Dat we ons om hen bekommeren en ze niet afschrijven, daarover was iedereen het eens. Maar de organisaties die door de wethouder verantwoordelijk zijn gemaakt voor de uitvoering van de tegenprestatie, voelen zich niet betrokken en hebben niet het geld en de middelen om mensen te begeleiden. En de mensen die het betreft, zeggen juist al veel vrijwilligerswerk of mantelzorg te doen waarmee ze nu gedwongen moeten stoppen. “Ik heb het nog niet eerder meegemaakt dat zoveel organisaties en inwoners zich tegen de plannen van een wethouder keren”, SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Dit vraagt om een radicale aanpassing van de plannen, anders is het zonder draagvlak bij voorbaat gedoemd te mislukken!”

Niet betrokken

Organisaties als MEE West Brabant, Breda Actief en Stichting Informele zorg Breda (StIB), dé organisaties als het gaat om vrijwilligerswerk en mantelzorg, moesten de plannen in de krant lazen. De bezwaren van Cliëntenbelang Breda die de belangen van duizenden uitkeringsgerechtigden behartigd, zouden volgens wethouder Adank in de plannen verwerkt zijn. Cliëntenbelang zelf wist echter van niets. Organisaties die mensen uit de bijstand moeten gaan begeleiden zoals Tools to Work, de Voedselbank Breda en Stichting Tientjes, zijn de afgelopen jaren juist flink gekort op hun subsidie en kunnen onmogelijk deze taak op zich nemen. Maes: “Een van de insprekers zei het treffend: je kunt niet melken wat je niet te eten geeft.”  

Bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg

Het verplichtende karakter en dat bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg niet als tegenprestatie gelden, was mogelijk nog wel het grootste bezwaar van de insprekers. Zo zag het Overlegorgaan Bredase Amateurvoetbalverenigingen (OBA) het niet voor zich hoe clubs mensen die onder dwang vrijwilligerswerk moeten doen, gaan begeleiden. StIB riep op mantelzorg vooral wel aan te merken als tegenprestatie. De uitspraak van de wethouder dat “mantelzorg de persoonlijke ontwikkeling in de weg kan staan”, werd afgedaan als onzinnig. De Voedselbank Breda hekelde het feit dat bestaand vrijwilligerswerk niet meetelt als tegenprestatie. Maes: “Zo’n 30% van de bijna 60 vrijwilligers van de Voedselbank zou door de plannen van de wethouder moeten stoppen. Dat heeft een ontwrichtend effect.”

Onvoldoende kennis over Participatiewet

Volgens de aanwezige juridische experts en vakbond FNV, is er een groot gebrek aan kennis over de wet bij de wethouder. Er wordt over de tegenprestatie gesproken alsof het een instrument is om mensen naar werk te begeleiden. Dat is echter geen tegenprestatie maar reïntegratie, waarvoor een traject al snel duizenden euro’s per werkzoekende kost. Maar de gemeente is niet bereid daadwerkelijk te investeren in deze groep. De gemeente lijkt zich ook niet doordrongen van het feit dat zij verantwoordelijk wordt voor de veiligheid en arbeidsomstandigheden, indien mensen gedwongen aan het werk moeten. Vakbond FNV deed de belofte iedereen die de gemeente Breda aansprakelijk wil stellen, bij te staan in de rechtzaal.

“De tegenprestatie kan alleen een succes worden als het verplichtende karakter eraf gaat, er serieus geïnvesteerd wordt in mensen en als ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg meetellen als tegenprestatie", zegt Maes. "Zo niet, dan zal de wethouder alleen maar op weerstand stuiten bij iedereen die hij juist zo hard nodig heeft.”