Breda

Met de komst van de WMO, kwam voor gemeenten ook de hulp bij het huishouden. En met de komst van de hulp bij het huishouden, kwamen ook de aanbestedingen. Door onbekendheid met het aanbestedingsrecht maakten gemeenten en zorginstellingen er in de eerste aanbestedingsronde van 2006/2007 een potje van. Faillissementen, ontslagen, rechtszaken, et cetera. En daarna is het niet veel beter gegaan. Bestuurders van zowel gemeenten als zorginstellingen geven niettemin aan dat de "de" klant en "het" personeel heel tevreden is. Niemand toetst die uitspraken echter objectief(!) op waarde. En als zij al waar zouden zijn, tegen welke kosten gaat men dan van een situatie met tevreden mensen, via chaos naar een nieuwe situatie met zogenaamde tevreden mensen? Deze kosten zijn nooit inzichtelijk gemaakt. Er wordt slechts geroeptoeterd door gemeenten dat zorginstellingen te duur zijn en door zorginstellingen dat gemeenten niet weten waar het allemaal om draait.

Duur zijn is een relatief begrip. Het gaat om waarde. En het draait uiteindelijk altijd om mensen. Zeker in de zorg.

Het dogma dat aanbesteden moet, maakt maar langzaam plaats voor het idee dat het mag. En dat er betere manieren zijn om de hulp bij het huishouden te regelen. Zowel de Europese Unie, met nieuwe voorstellen voor aanbestedingswetgeving, als de Nederlandse wetgever, met het voorstel Aanbestedingswet en aanpassingen op de WMO, erkennen nu dat "kalt" aanbesteden eigenlijk helemaal niet zo'n handige manier is om zorg, maatschappelijke ondersteuning en onderwijs te regelen. Het is allemaal te complex. En door met een simplistisch instrument iets complex proberen te regelen, zo is mijn persoonlijke overtuiging, krijgen mensen die diensten ontvangen en mensen die diensten verlenen uiteindelijk de rekening gepresenteerd.

In dit onderzoek gaat het om de meest vergeten mensen in de discussie over aanbesteden in de zorg: het personeel. Het sociaal kapitaal dat deskundig, ervaren en gedreven is om iets voor een medemens te doen. Mij is niet bekend dat eerder onderzoek is gedaan naar de effecten van "kalt" aanbesteden op deze groep. Wel hoop ik dat de resultaten ervan de lezers laat inzien dat niet alleen werkgevers verantwoordelijk zijn voor personeel, maar dat ook overheidsbestuurders verantwoordelijk zijn voor de (kwaliteit van) werkgelegenheid van hun burgers. De werkgevers moet er zijn voor zijn personeel, de overheid moet er zijn voor iedereen.

Tim Robbe
Aanbestedingsjurist

Het Rapport
Tim Robbe